Evlilik; iki yabancı insanın farklı değerler, farklı kültürel yapılarla iki ayrı aile öyküsüyle bir araya geldikleri ve kendilerini yeniden tanımladıkları yeni ve özel bir yapıdır.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
EVLENMEDEN ÖNCE:
Evliliğin ne anlama geldiğini,evlilikte benimsenen rollerin neler olduğunu bilmeden evlilik kararı almak
Kendi değerler sistemini oluşturmadan,henüz yalnız yaşamayı öğrenmeden ailenin empoze ettiği değerler bütününe dayanarak evlenmek
Birey olmadan, hak ve sorumlulukların yeterince ayırdına varamadan , kim olduğunu, ne istediğini bilemeden kendini evlilik kurumu içinde bulmak
Karşı cinsi yeterince tanımadan evlenmek
İnsanlarla değil imajlarla evlenmek
evlilik sürecinde çatışma yaşanmasına neden olabilir
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Mutlu evlilik,
Çaba
Emek
Uzlaşma
Sabır
Özveri
ürünü olarak gelişir ve sürekli sulanıp beslenirse o şekilde devam edebilir.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Eş seçiminde;
Fiziksel çekicilik,
Toplumsal statü,
Gelir düzeyi,
Benzerlikler- bazen de zıtlıklar,
Toplum içindeki davranışlar,
İyi bir ebeveyn olup olamayacağı,
Aile yapısı,
Kültürel yapı,
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Eş seçiminde;
Toplumsal saygınlık,
Dini inançlar,
Politik görüşler,
Ortak zevkler,
Benzer bakış açıları ve değer yargıları,
Ailelerin verdiği kararlar,
Bir anda aşık olmak
gibi etmenler rol oynar.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Evlilik yaşamının ne getireceğini bilen,
Evlilikten korkmayan,sorumluluk sahibi,kendini tanıyan,
Yaşamdan ne istediğini bilen,
Hayalleri-hedefleri olan,
Eğitim ve sosyokültürel düzeyi benzerlik gösteren,
Ekonomik bağımsızlığı olan,
Beklentileri konusunda belli netlikleri olmakla birlikte esneme kapasitesi de olan
Sosyal yönü bulunan
kişiler evliliğe daha uygun adaylardır
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
SAĞLIKLI EVLİLİKTE :
Uyum
Karşılıklı denge
Kabullenme-saygı gösterme
Paylaşım-dayanışma
Çocuk yetiştirme konusunda ortak niyet-istek
Çatışma çözme ve uzlaşma becerilerine sahip olma
Empatik yaklaşım
Destekleyici-tamamlayıcı çaba
Birbiriyle ölçülü bağlar kurma
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
SAĞLIKLI EVLİLİKTE
Birlikte keyif alarak zaman geçirebilecek ortak ilgi alanları , arkadaş çevresi oluştururken ben olmayı unutmamak
Sürekli birlikte olmaya, her konuda aynı düşünmeye ve hissetmeye eşini ve kendini zorlamamak
Birbirlerinin kişisel gelişimini engellememek
Ortak geçirilen zamanlarda birbirlerinin tercihlerini dikkate almak
Farklılıkları ilişkide bir renk-çeşit ve zenginlik olarak görebilmek
Başka ilişkileri(arkadaş;akraba)evlilik için tehdit gibi algılamamak
Esnek olmak
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Evlilik öncesinde çiftler oldukça hoşgörülüdür, birbirlerinin hatalarını görmezler
Evlendikten kısa bir süre sonra eşlerinin hatalarını görmeye başlar
İlk günlerde incitmemek adına birbirlerine söylemezler
İlerleyen aylarda giderek artan öfke ve kırgınlıklar çatışmalara,
Son dönemlerde ise kopmalara-yabancılaşmalara neden olur.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Çatışma Nedenleri
İçsel çatışmalarını çözememiş olmak
Eş rolü: Geçmiş yaşantıdaki olumsuz ilişkilerin hayal kırıklarını tamir etmek amacı güdülür.
Ayna rolü: Eşinin hayalindeki kişi olmasını ister ve o davranışları ondan bekler.
İdeal ben rolü: Kendi gerçekleştiremediği idealleri, hayalleri eşinin gerçekleştirmesi beklentisi içindedir.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Çatışma Nedenleri
İçsel çatışmalarını çözememiş olmak
Negatif ben rolü: Kendinde beğenmediği tehlikeli dürtüleri, kendi hak ettiğine inandığı cezaları eşine yükler veya kendi olumsuz yönlerini eşinin gönüllü olarak sırtlanmasını ister ve böylece kendini güçlü hissetmeye çalışır(günah keçisi)
Yoldaş rolü: Sürekli çevresiyle savaş halindedir ve bu savaşta eşinin de kendisine eşlik etmesini ister.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Çatışma Nedenleri
Güç çatışmaları
Eşler hangi kurallara uyacak?
Kuralları kim koyacak?
Birbiriyle tutarsız olan kararlar konusunda nasıl davranılacak?
Güç mücadelesinde eşler kuralları kimin koyması üzerinde yoğunlaştıklarında, her ikisi de temel hak ve özgürlüklerinin çiğnendiğini duygusuna kapılabilir.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
ÇATIŞMA NEDENLERİ
Eşler arası iletişim kopuklukları
Yargılayan mesajlar: Savunuculuğu arttırır, özgüveni zayıflatır.Eleştirme, isim takma, suçlama, sorgulama, övme
Kontrol eden mesajlar: Eşine aldırmaz, onu sorumsuz, beceriksiz bulur ve kontrol edilme gereksinimi olduğunu düşünür. Diğer eş genelde boyun eğer. Karşılıklı mesafe artar, özgüven zayıflar. Yöneten, hükmeden, uyaran, tehdit eden, cezalandıran, vaaz veren, ahlak dersi veren
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Çatışma Nedenleri
Eşler arası iletişim kopuklukları
Nötr mesajlar: Duygudan yoksun mesajlar, eş kendini dışlanmış-istenmiyor-değer verilmiyor olarak hisseder. Konudan uzaklaşmak,konuyu saptırmak,telaş içinde yanıtlamak, aldırmamak, baştan savmak.
Üstünlük taslayan mesajlar: Karşısındaki eş kendini beceriksiz, güçsüz hisseder ve sorunları hiçbir zaman çözemeyeceğini düşünür. Öğüt vermek, davranışlara anlam yüklemek
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Çatışma Nedenleri
Eşler arası iletişim kopuklukları
Kesin mesajlar: -meli, -mali tarzı. Karşısındaki kişinin farklılıklarına dikkat etmeden, onun yanlışlarını vurgulayan yaklaşım. Eşin duygularını köreltir ve duygusal açıdan aç ve korumasız bırakır. Amaç, ne olursa olsun tartışmayı kazanmaktır. İkna edici, nutuk çeken, tartışan
Stratejik mesajlar: Gizli amaç güden mesajlar. Eş bunu fark eder ve tepki verirse genelde dışlanır. Sözlü ve/veya sözsüz manipülasyon
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
ÇATIŞMA NEDENLERİ
Aile büyükleri
Eşin ailesine karşı mesafeli, sevecen ve saygılı tutum
Eşe ailesini kötülememek. Kişi ailesini olumsuz yanlarını bilse de bunları eşinden duymak istemez.
Eş ve aile arasında dengeleyici unsur olup eşe ailesi, ailesine eş hakkında olumsuz konuşma hakkı vermemeye çalışmak
Aile büyüklerinin ev içi sorunlara olabildiğince az müdahale etmesini sağlamak
Gerçek yuvanın artık eşle kurulan yuva olduğunun bilincine varmak
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
ÇATIŞMA NEDENLERİ
Kişisel Geçmiş
Evlilik öncesi yaşananlarla ilgili eşe bilgi vermek elbette gerekli, bu tür bilgileri bir başkasından duyması ya da ilerleyen zamanda farklı şekillerde öğrenmesi ilişki açısından çok daha zedeleyici olacaktır.
Tüm ayrıntıları, özellikle de duygusallıkları anlatmak sıkıntı yaratabilir
Eşler geçmişin geride kaldığını ve bugünün yaşandığını ve birbirlerini tercih etmiş olduklarını her zaman hatırlamak durumundadırlar
Geçmişte yaşananlardan dolayı eşini yargılamak, suçlamak, eleştirmek, şüphe duymak ve geçmişini yok saymasını-silmesini istemek ilişkiyi ciddi biçimde zedeleyecektir.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
ÇATIŞMA NEDENLERİ
Evlilikle ilgili gerçekçi olmayan beklentiler
Cinsel uyumsuzluk
Rol karmaşaları
Alkol, kumar, madde kullanımı
Aile içi şiddet
Maddi sorunlar
Sadakatsizlik
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
EŞLERİN TALEPLERİ
“İhtiyaçlarım ben söylemeden fark et ve karşıla”
“Sürekli yanımda ol, benden başka bir şeye ilgi gösterme”
“Özel bir şey yapmama gerek kalmadan olduğum gibi her halimle beni kabul et-sev-terk etme”
“Sensiz yaşayamam”
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
İletişimsizliğin Nedenleri
Her türlü iletişim kurma çabasının tartışma, öfke ve bazen şiddetle sonuçlanması
İletişimin sonunda uzlaşma olacağı beklentisi. Oysa, iletişimin amacı eşlerin birbirini anlaması ve paylaşmaktır. Anlayabilmenin ön koşulu da dinlemektir. Uzlaşma daha ileriki aşamalarda sağlanabilecek bir durumdur.
Eşlerin birbirlerini çok iyi tanıdıklarını zannetmesi
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
TEMEL İLETİŞİM HATALARI
Yıkıcı eleştiri
Genelleme
Akıldan geçenleri okuma ve yıkıcı niyet getirme
Sürekli geçmişi dillendirme
Kendini sürekli haklı eşini sürekli haksız bulma
İşi yokuşa süren ifadeler
Kendi davranışlarının sorumluluğunu üzerine almama
Mantığı silah olarak kullanma
Eşlerden birinin terapist gibi davranması
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Çatışma Türleri
Aktif çatışma
Her iki taraf da birbirini dinlemeden sadece kendi derdini anlatmaya yönelik olarak konuşurlar, birbirini suçlar, eleştirirler ve bir sonuca varamazlar.
Pasif çatışma
Eşlerden biri ya da ikisi tartışmaya devam etmez ve küser.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Çatışma Türleri
Varoluş çatışması
Eş karşısındakinin sözlerini yanlış anlar veya tamamen farklı bir tepki verir. Kişinin dikkati kendisine yönelmiştir.
Tümden reddetme
Kendine yöneltilen her şeyi reddetmek ve tamamen aksi bir görüşü savunmak. (En, hep,hiç cümleleri)
Önyargılı çatışma (Ben kararımı çoktan verdim..)
Yoğunluk çatışması (Haklısın ama…)
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Çatışma Türleri
Kısmi algılama çatışması (Bunu da mı demiştin…)
Söylenen cümlenin sadece kendi işine gelen kısmını aklında tutup onun üzerinden düşünce üretme, yargıya varma ve karşı taraftan beklenti oluşturma
Alıkoyma çatışması (Anlatamadım galiba..)
Kendine verilen mesajı 3. kişiye farklı bir şekilde iletme.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Çatışmayı Ele Alma Türleri
Uyma: Bir tarafın kendi isteklerini yok sayarak karşı tarafın isteklerini yerine getirmesi
Uzlaşma: Eşlerden birinin diğerinin isteklerinin bir kısmını karşılayabilmek için kendi isteklerinin bir kısmından vazgeçmesi(orta yol bulma çabası)
İşbirliği: Tarafların hem kendi hem de karşı tarafın isteklerini tümüyle karşılayabilmek için birlikte çaba göstermeleri
İlgisiz kalma: Tarafların soruna veya karşı tarafın isteklerine ilgisiz kalması
Zorlama: Eşlerden birinin diğerini kendi isteğinin olması yönünde zorlaması
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
İletişim Becerileri
Saygı duymak
İnsana insan olduğu için değer vermek. Gerçekten de öyle hissetmek ve duygularına uygun şekilde davranmak
Empatik anlayışla yaklaşabilmek
Karşısındaki kişinin duygularını-düşüncelerini anlamaya çalışmak, kendini onun yerine koyarak onun bakış açısını kavramaya çalışmak. Onunla aynı duyguları paylaşmak, hak vermek gerekmez.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
İletişim Becerileri
Etkili dinlemek
Eşe karşı önyargılı olmak
Yorgun, mutsuz, kızgın olmak
Eşten çekinmek, korkmak
Eşin söylediklerini seçerek dinlemek
Bir konuya saplanıp kalmak
Dinlemek yerine kendi söyleyecekleriyle meşgul olmak
Kendi düşüncelerinin eşininkilerden daha önemli olduğuna inanmak
Dinlemiş gibi görünüp başka şeyler düşünüyor olmak
Bu tavırlar etkili dinlemeye engel olur ve eşler arasında iletişimin önündeki engellerden biridir.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
İletişim Becerileri
Uygun bir biçimde kendini açmak
Sadece bir eşin paylaşımlarda bulunup diğerinin sessiz kalması bir süre sonra iletişimi kesintiye uğratır. Kendini açma yani duygu-düşüncelerini, kendiyle ilgili bilgileri paylaşma eşleri birbirine daha da yaklaştırır. Birbirlerine karşı güvenleri artar ve birbirlerinin istediklerini-istemediklerini akıl yürüterek değil de bizzat karşısındakinin ağzından duyarak öğrenmiş olurlar ve daha az sorun yaşarlar.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
İletişim Becerileri
Ben dili ile konuşmak
Ben diliyle kendi duygularınızı açık ve net olarak ifade edebilirken, sen dili suçlayıcı, küçümseyici ve karşı tarafta savunma dürtüsü uyandıran bir konuşma biçimidir.
Atılgan davranışlarda bulunmak
Evlilik ilişkisinde atılgan davranışlar sergilenmezse eşler birbirini tanıyamaz, nelerden hoşlanıp nelerden hoşlanmadıklarını bilemezler.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
İletişim Becerileri
Saydam olmak
Maske takmadan davranmak.
Duruma uygun davranmak.
Saydamlıkla saygısızlığı birbirine karıştırmamak
Sözel olmayan davranışlarla sözel davranışların uyumlu olması
Sözel olmayan mesajla sözel olan mesaj çelişiyorsa sözel olmayana inanılır. Ancak bu çelişki eşlerin birbirine olan güvenini azaltır, birbirlerini daha az anlamalarına yol açar.
Somut konuşmak ve “tam ve tek mesaj” yollamak
Açık, anlaşılır, kişinin kendi duygularını tanımlayan mesaj vermek
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
İletİşİm HatalarInIn Çözümünde
Yıkıcı eleştirileri yapıcıya dönüştürmek
Genelleme yerine özgül ifadeler kullanmak
Eşlerin kendi davranışlarıyla ilgili sorumluluk almalarını sağlamak
Eşlerin duygularını dile getirmesini teşvik etmek
İşi yokuşa sürmek yerine olumlu davranışları görmeye ve bugüne odaklanmaya teşvik etmek
Eşinizin zihnini okumaktan, yorum yapmaktan vazgeçmek
Sessizliği silah olarak kullanmamak
Üçgenler yaratmamak
Pasif-agresif tutumlardan kaçınmak
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
İletİşİm HatalarInIn Çözümünde
ELEŞTİRİ
Kişilik özellikleri hedef almadan
Davranışa yönelik
Yalnızken
Önce olumlu yanlardan söz ederek
Yıkmaya değil yapmayı- çözüm bulmayı hedefler nitelikte
Emir değil rica formatında
Eleştiride bulunmak
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
ÇATIŞMAYI ÇÖZERKEN…
Çatışma yaratan durumun istek mi gereksinim olduğuna karar verin.
Uygun bir ortamda bir araya gelmeye çalışın
Çatışma nedenlerini her iki tarafın da doğru anladığından emin olun
Geçmişten çok gelecek üzerinde yoğunlaşın
Kısa vadede hemen çözüm beklemeyin, sabırlı olun
Olabildiğince kişilikler üzerinde değil,sorun üzerinde konuşmaya çalışın
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
ÇATIŞMAYI ÇÖZERKEN…
Sorunu çözmek yerine tartışmayı uzatacak tutumlara girmeyin
Her defasında bir konu üzerinde durmaya çalışın
Aynı anda sinirli olmamaya gayret edin
Başka kişilerden hakemlik yapmasını talep etmeyin
Eleştirilerinizi yumuşatın
Gerektiği zaman özür dilemeyi bilin
Susarak, yok sayarak, dinlemiyor gibi yaparak sorundan uzaklaşmayın
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
ÇATIŞMAYI ÇÖZERKEN…
Savaşta olmadığınızı hatırlayarak kazanma mücadelesinden vazgeçerek uzlaşma veya işbirliği yollarını tercih edin
Güç ve otorite savaşına girmeyin
Anne-babaları olabildiğince çatışmaların uzağında tutun
Eşinizin en duyarlı olduğu konularda ona yüklenmeyin
Önemli olan “haklı olmak” değil “mutlu olmak” tır
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Öneriler
Evliliğinizde bir sorun yaşadığınızda öncelikle kendinize şu soruları sorun:
Bu sorunda benim payım ne?
Hangi davranışlarımı değiştirebilirim?
İlişkide yürümeyen ne?
Eşimi bu haliyle kabul edebiliyor muyum?
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Öneriler
Hemen sonuç beklemeyin
Davranış-tepki ve beklentilerinizde tutarlı ve gerçekçi olun.
Kendinizi büyütmeyi-geliştirmeyi öğrenin
Kendinize bakmayı öğrenin
Sürekli eşinizi veya başka kişileri suçlamak yerine olayla ilgili sorumluluğunuzu belirleyin ve kendinize doğru ve adil biçimde değer biçin.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Öneriler
Eşi değiştirmek için çabalamak veya değişmesini beklemek çoğu zaman boşa harcanmış zaman ve çabadır;
Bu zaman ve çabayı; kendini değiştirmek, beklentilerini eşine ve kendi kişiliğine uyumlu hale getirebilmek için kullanmak, evliliği daha mutlu-huzurlu kılacaktır.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Öneriler
Eşe yöneltilen bu taleplerin çoğu aslında anne ve babadan istenilen şeyler, çocukluk döneminde doyurulmamış taleplerdir.
Eş ilişkisi; iki yetişkin insan ilişkisi olduğundan bu taleplerin birebir karşılanmasını istemek ve beklemek sorun doğuracaktır.
Eşlik ilişkisinin karşılıklı alışverişe dayandığı her zaman akılda tutulmalıdır.
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Öneriler
Eşinizi kazanılmış bir hak olarak görmeyin
Eşinize en az bir arkadaşınıza davrandığınız kadar nazik,kibar ve ilgili olun
Eşinize onu önemsediğinizi, değer verdiğinizi hissettirmenin yollarını bulmaya gayret edin
Eşinize ve kendinize zaman ayırın
Birbirinizi sadece güçlü yönlerinizle değil zayıf yönlerinizle de sevin , benimseyin
Evliliğin sürekli emek ve çaba gerektirdiğini unutmayın
EVLİLİK İLİŞKİLERİ
Mutluluk, istediğimizi elde etmek değil elde ettiklerimizden memnun olma becerisidir.
Başarı istediğini elde etmektir, mutluluk ise elde ettiğini istemeye devam etmektir.