RUH SAĞLIĞI
Ruh sağlığı,
Erken çocukluktan ölüme kadar devam eden,
Düşünce, iletişim becerileri, öğrenme, duygusal gelişim, kendine güven gibi bir dizi süreci ifade eden bir kavramdır.
Birey yaşamını, geçmekte olan bir zaman diliminin içinde ve değişen mekanlarda kendisiyle, ailesiyle, yakın çevresiyle, içinde yaşadığı toplumla ve yaptığı iş ya da görevi, ile yoğun bir ilişkiler ağı içinde sürdürmektedir.
Bu ilişkiler ağında denge, uyum ve doyum mevcut ise birey ruhsal açıdan sağlıklıdır.
Freud’a göre ruh sağlığı:
SEVMEK ve ÇALIŞMAKTIR.
Günümüzde insanların % 25’i- her dört kişiden biri- yaşamlarının bir döneminde ruhsal hastalıklardan etkilenmektedir. 75 yaşına gelmiş kişiler arasında herhangi bir ruh hastalığı yaşamış olanlar yarıdan daha fazladır.
Belli bir zaman diliminde nüfusun %10’unda ruhsal hastalık görüldüğü bildirilmektedir.
Ruh sağlığı sorunları kişinin kendinden beklenen iş, okul, ev, toplumsal roller ve kendine bakabilme işlevlerini giderek yitirip üretici niteliğini ve sosyalliğini kaybetmesi ve görevlerini aksatması anlamına gelen yeti yitimine yol açmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, dünyada yeti yitimine en çok yol açan 10 hastalıktan beşini ruhsal hastalıklar oluşturmaktadır.
RUH SAĞLIĞI İYİ OLAN BİREYİN ÖZELLİKLERİ
Kendini ve çevreyi gerçekçi bir biçimde algılayabilen ve değerlendirebilen, kendine güvenen ve saygı duyan, kendini seven, kendisi ile barışık olan,
Başkalarını da anlayabilen, seven ve sayan, çevresine gerçekçi bir biçimde güvenen, kişiler arası ilişkilerden doyum sağlayabilen, gerektiğinde onlara ilişkin sorumluluklar yüklenebilen,
Yaşadığı toplumun kültürel, sosyal, ekonomik normlarına uyabilen, uymadığında çevreyi rahatsız etmeden bunu çözmeyi başarabilen,
Yaşama hevesi ile yaratıcı olabilen, kendisi için uygun planlamalar yapan, uygun amaçlar belirleyen,
Yeniliklere açık olan, farklılıkları anlayışla karşılayan, esneklik ve saygı gösterebilen,
RUH SAĞLIĞI İYİ OLAN BİREYİN ÖZELLİKLERİ
Başarısızlıklarını, düş kırıklıklarını olumlu biçimde kabul edebilen, sorunlarını çözümleyebilen,
Değişen durumları değerlendirebilen, yeni seçenekler bulabilen, kendisi ve çevresi için en yararlıyı seçip uygulayabilen,
Gerektiğinde çevreyi biçimlendiren, biçimlenmiş çevreye uyum sağlayabilen,
Tutum ve davranış eylemleri ile kendisine ve çevresine huzur ve neşe verebilen,
Güncel olaylardan zevk alabilen, gereğinde üzülebilen, sevinebilen,
Uygun yer ve zamanda gereken kişilere bilgi, duygu, düşünce, inanç ve tutumlarını aktarabilen
RUH SAĞLIĞIMIZI KORUMAK İÇİN NE YAPALIM?
EN ÖNEMLİ İLİŞKİMİZ KENDİMİZ.
Kendimizle ilişkimiz çarpıksa
MUTSUZUZ!
İnsanlarla ilişkisinde sınır koymayı bilmek. Gerektiğinde hayır demeyi öğrenmek
Kişilerarası ilişkilerde gerektiği kadar iyiniyetli ve barışçıl olmak
Başkalarını gereğinden fazla dikkate almamak
Sürekli olumsuz, eleştiren ve yargılayan kişilerden uzak durmaya çalışmak
Kendi yaşamına ilişkin konularda başkalarından gelen önerilere açık olmakla beraber son kararı kendi vermek
Kendini olduğu gibi kabul etmek
Kendine hata yapma özgürlüğü tanımak ve hatayı fırsata dönüştürmeyi bilmek
Yaşamın merkezine kendisini yerleştirmek ve diğer bileşenleri öncelik ve önemlerine göre sıralamak
Kendi sınırlarını ve sınırlılıklarını bilmek
Kendine saygı duymak
Kendini başkalarıyla karşılaştırmamak
Beklentileri iyi ayarlamak
Standartları yüksek tutmamak
Tutarlı davranmak
Keşkelerden vazgeçmek
Başarısızlıklar ve çatışmalar karşısında mücadele edecek gücü kendisinde bulmak
Hayalleri gerçekleşmediğinde umudunu yitirmeyip mücadeleye devam etmek ya da yeni hayallere yelken açmak
Mücadele etmeden yenilgiyi kabul etmemek
Esnek olmak
Yeni durumlar karşısında gerçekçi değerlendirmeler yaparak hızlı uyum sağlayabilmek
Hayatı gereğinden fazla ciddiye almamak
İçindeki çocuğu hep canlı tutmak
Başarılarından mutlu olmayı-gurur duymayı bilmek
Yaşamı yavaşlatarak tadını çıkarabilmek
Olumsuzlukları görmekten çok mutluluklara odaklanabilmek
Mutluluğu süreç olarak değil an olarak yakalamaya çalışmak
Hedefleri olmak, yaşamına anlam katabilmek
Yaşadığı toplumun gelişmesine katkıda bulunabilecek etkinliklerde bulunabileceğini hissetmek
Meslek seçiminde kişilik özelliklerini, ilgilerini, yeteneklerini günlük trendlerin önüne almak
Gerektiği zaman vazgeçmeyi bilmek
Yaşamında hiç bir şeyi vazgeçilmez olarak görmemek
Şükretmeyi bilmek, sahip olduklarının farkına varmak ve önemlerini kavramak
Affetmeyi bilmek
MİZAH
HOBİLER
DOĞA
SPOR
BESLENME
UYKU
TATİL
EMPATİ
Gün için molalar ve ufak kaçamaklar
Telefonda arkadaşla sohbet
Günlük planda kendi isteği için ayrılan kısacık bir zaman
Sabah kendine «Bugün ne yapmak istiyorum» sorusunu sorabilmek
Yağmurda dans etmek
Sudoku vb oyunlar
Lunaparka gitmek
Duşta şarkı söylemek-yıldız olmak
Bir ağaca sarılmak
Kendine yemek yapmak-sofra kurmak
Bulutlarla oynamak
TEŞEKKÜR EDERİM
Sorular?
Yrd.Doç.Dr.A.Özlem M.Gökmoğol
Psİkİyatrİ uzmanI